در مطلب زیر به واکسن کووید ۱۹ که اخیراً در اخبار آمده پرداخته می شود.
پیشروان مسابقه برای واکسن کووید ۱۹ ناشی از ویروس کرونا همگی مانع اول را پشت سر گذاشته اند. در آزمایشات انسانی اولیه، واکسن های تولیدی به سرپرستی شرکت های AstraZeneca، Pfizer و Moderna همگی در ایجاد پاسخ ایمنی برروی داوطلبان سالم موفق بودند. محققان واکسن هایشان را به طور کلی ایمن و قابل قبول توصیف کرده و از انجام آزمایش های بعدی حمایت کرده اند.
شرکت AstraZeneca
AstraZeneca آخرین شرکتی بود که روز دوشنبه اولین نتایج بالینی خود را در مجله The Lancet منتشر کرد. واکسن آن ها روی ۵۴۳ داوطلب آزمایش شده بود. اما افراد کمی از نظر آنتی بادی های خنثی کننده آزمایش شدند، این همان پروتئینی است که با ویروس مبارزه می کند و نقش حیاتی در پاسخ ایمنی بدن دارد. یک ماه پس از دریافت یک واحد واکسن، ۳۲ نفر از ۳۵ نفر این پروتئین ها را در بدن خود داشتند. ده نفر از داوطلبان نیز دو واحد را امتحان کردند که شامل یک واحد مکمل نیز بود. همه ی ۱۰ نفر آنتی بادی های خنثی کننده را داشتند و محققان برجسته در بحث واکسن بر این نتایج محدود تأکید کرده اند.
اندرو پولارد، یکی از متخصصین این آزمایش گفت:
“ما قوی ترین پاسخ ایمنی را در داوطلبانی که دو واحد از واکسن را دریافت کرده بودند مشاهده کردیم که نشان می دهد این ممکن است یک راهکار خوب برای واکسیناسیون باشد.”
مدیران AstraZeneca در گفتگو با خبرنگاران اظهار کردند که این شرکت احتمالاً آزمایش تزریق دو واحد واکسن را در اولویت تست های مراحل بعد قرار خواهد داد. محققان هیچ گونه عوارض جانبی حاصل از واکسن را گزارش نکرده اند، اما ۷۰ درصد از داوطلبان دریافت کننده واکسن کوفتگی و ۶۸ درصد نیز سر درد را تجربه کرده اند که این نسبت به گروه کنترلی که واکسن مننژیت را دریافت کرده بودند، نرخ بالاتری دارد. از دیگر عوارض جانبی می توان به درد و ضعف عضلانی و تب و لرز اشاره کرد. این مطالعه محدود به افراد جوان و سالم بوده است. میانگین سنی آن ها ۳۵ سال و ۹۱ درصد از داوطلبان سفید پوست بوده اند.
نتایج مثبت اولیه هنوز نشان دهنده مؤثر بودن واکسن نیستند
سارا گیلبرت استاد دانشگاه آکسفورد اظهار کرد:
“هنوز راه زیادی باقی است تا بتوانیم تأیید کنیم که واکسن ما می تواند در مدیریت همه گیری کووید ۱۹ کمک کند اما نتایج اولیه امید بخش است.”
هنوز مشخص نیست که چه سطحی از پاسخ ایمنی انسان را در برابر ویروس محافظت می کند. در حال حاضر آزمایش های بزرگ برای آزمایش واکسن AstraZeneca با بیش از ده ها هزار نفر داوطلب در انگلستان، آفریقای جنوبی و برزیل در حال انجام است.
پاسکال سوریوت، مدیرعامل AstraZeneca گفته است که شرکت داروسازی British pharma قصد دارد یک آزمایش ۳۰ هزار نفره را در ایالات متحده و در اواخر ماه ژانویه یا اوایل آگوست آغاز کند. انجام این مطالعه در انگلستان احتمالاً اولین آزمایش برای دریافت پاسخ مؤثر خواهد بود، با برآورد سوریوت نتایج این آزمایش تا پاییز (احتمالاً تا اوایل ماه سپتامبر) بدست خواهد آمد.
این آزمایش های نهایی مشخص خواهد کرد که آیا واکسن تولید شده می تواند در عمل از عفونت یا بیماری جلوگیری کند یا نه. در این آزمون داوطلبان دریافت کننده واکسن در مقابل گروهی که دارونما (دارویی که هیچ تأثیری ندارد یا placebo) دریافت کرده اند ارزیابی خواهند شد.
شرکت های Moderna و Pfizer
Moderna در نظر دارد مرحله نهایی آزمایش های خود را از ۲۷ ژوئیه آغاز کند و مدیران Pfizer نیز گفته اند که امیدوارند مطالعه اصلی را همین ماه آغاز کنند. دیگر نامزدان در رقابت تولید واکسن به رهبری Johnson & Johnson و Novavax نیز قصد دارند آزمایشات بزرگ خود را از پائیز آغاز کنند.
همه ی برنامه ها یک جدول زمانی بی سابقه در تولید واکسن را نشان می دهد. به طور معمول ساخت یک واکسن، آزمایش و تولید انبوه آن چندین سال به طول می انجامد. با توجه به نیاز شدید در اثر همه گیری این ویروس، داروسازها با دولت های جهانی همکاری نزدیکی دارند تا فرآیند تولید را به چند ماه تقلیل دهند.
AstraZeneca، Pfizer و Moderna همگی اظهار کرده اند که امیدوارند به محض فرارسیدن فصل پاییز آمادگی لازم برای استفاده از واکسن بالقوه خود را دارا باشند. واکسن تولید شده توسط آن ها از نظر کمی بسیار محدود خواهد بود و مشخص نیست که چه مقدار داده بالینی برای حمایت از تصمیم نظارتی استفاده از آن به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.
دانشمندان آکسفورد این واکسن را جهت جلوگیری از نگرانی های موجود درباره ایمنی بدن ساخته اند
این واکسن توسط دانشمندان دانشگاه آکسفورد ساخته شده است. آن ها نسخه ی معمولی ویروس سرماخوردگی شانپانزه را که آدِنوویروس نام دارد آماده کرده اند تا پروتئین اسپایک (سنبله ای)، عنصری مهم در ویروس کرونای جدید را حمل کند. دانشمندان از نسخه ی شانپانزه ای این ویروس جهت جلوگیری از هر گونه نگرانی در مورد وجود پیش ایمنی به آدِنوویروس استفاده کرده اند.
این موضوع برای یکی دیگر از کاندیداهای اولیه ی واکسن ویروس کرونا که توسط شرکت Chinese biotech CanSino Biologics تولید شده بود نیز رخ داده بود. پروژه آن ها از آدنوویروس انسانی استفاده می کرد و تقریباً نیمی از داوطلبان پیش ایمنی نسبت به آن ویروس را دارا بودند. طبق نتایج بالینی منتشر شده در ماه مِی، اینکار پاسخ ایمنی به واکسن را ضعیف کرد.
AstraZeneca اواخر ماه آوریل به این تلاش همگانی پیوست و استراتژی تولید و آزمایش خود را به شدت تقویت کرد. این امر شامل توافق ۱٫۲ میلیارد دلاری با دولت ایالات متحده، تأمین ۴۰۰ میلیون دُز واکسن بدون هیچ سودی برای اروپا و توافق غیرانتفاعی جهانی برای ارسال آن به کشورهای با درآمد کم و متوسط است.
منبع: Science alert