شما چپ دست هستید یا نه؟ حتماً متوجه شدید که دوست های چپ دست زیادی ندارید. واقعاً چرا از هر ۱۰ نفر ۱ نفر چپ دست است؟ در این مطلب آخرین اطلاعات علمی که دانشمندان در مورد این موضوع پیدا کرده اند را مورد بحث قرار می دهیم.
مقدمه
در حالی که هیچکس نتوانسته به طور قطعی این موضوع را توضیح دهد، فرضیه های زیادی با بیش از یک قرن قدمت وجود و شواهد موجود به نوعی تأثیر ژنتیکی دلالت دارند. چرا؟ زیرا به هر کجای زمین که نگاه کنید، درصد وجود این افراد تقریباً یکسان است.
اگر از آن دسته آدم هایی باشید که به توپ ضربه می زنید، حتماً متوجه یک نوع عدم تقارن طبیعی در بدن خود شده اید. به احتمال زیادی هنگام اقدام به ضربه زدن یک پا را به دیگری ترجیح داده و انتخاب می کنید. هانا فرای توضیح می دهد که این عدم تقارن در هر چیزی از پاهای ما گرفته تا گوش ها، چشم ها و مغزمان نیز وجود دارد. اگر انگشت شست خود را بلند کرده و بعد با یک چشم و سپس با چشم دیگر به آن نگاه کنید، چشمی که به نظر می رسد انگشت را دقیق تر نشان می دهد قوی ترین چشم شماست. به همین ترتیب، احتمالاً شما تمایل دارید که با یکی از گوش هایتان تلفن را جواب دهید، این همان قوی ترین گوش شماست.
اما واقعاً چرا آدم های چپ دست و راست دست تقریباً ۵۰ : ۵۰ به دنیا نمی آیند؟
برخی از کارشناسان معتقدند که همکاری های اجتماعی طی بیش از هزاران سال باعث شده راست دست ها غالب شوند. به عبارت دیگر، زمانی که جوامع با هم تعامل دارند، از نقطه نظر ابزارهای مشترک و فضاهای زندگی، استفاده از دستِ مشابه دیگران برتری دارد. برخی دیگر معتقدند که این امر به دلیل عملکرد دو نیمکره مغز است، به طوریکه نیمکره چپ، سمت راست بدن را کنترل و نیمکره راست نیز، سمت چپ بدن را تحت کنترل دارد.
اگر مغز اکثر آدم ها از نیمکره چپ برای کنترل زبان و مهارت های حرکتی استفاده کنند، این تفکر ادامه یافته و این تمایل و ترجیح منجر به تسلط بیشتر بر دست راست نیز می شود. در حقیقت، یکی از فرضیه های غیرمعمول برای توضیح نادر بودن افراد چپ دست، این است که یک جهش ژنتیکی در گذشته های دور باعث شده تا مراکز زبان در مغز انسان به نیمکره چپ منتقل شوند و به طور مؤثری موجب غالب شدن راست دست ها شده است.
با اینکه ژنتیک احتمالاً نقش زیادی در تعیین دست ترجیحی دارد اما به نظر می رسد جواب کامل این نباشد. احتمال چپ دست شدن فرزند والدین چپ دست نسبت به والدین راست دست بیشتر است. اما در نهایت هنوز هم احتمال به دنیا آوردن فرزند راست دست در والدین چپ دست بیشتر است. محققان در تلاش اند تا دقیقاً ژنی که عامل افزایش احتمال چپ دست بودن است را شناسایی کنند.
در سال ۲۰۱۹ میلادی، آنالیز ۴۰۰ هزار گزارش فردی، اولین مناطق ژنتیکی مرتبط با دست ترجیحی را آشکار ساخت. اما تحقیقات دیگر نشان داد که احتمالاً ده ها ژن در تعیین اینکه آیا ما با دست چپ یا راست می نویسیم دخیل هستند. علاوه بر این، مطالعات مشابه عوامل دیگری مانند سطوح استروژن و زمان تولد را در چپ یا راست دست بودن مرتبط می دانند.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، به نظر می رسد که ملاحظات زیادی وجود دارد، و محققان برای در نظر گرفتن همه ی آن ها سخت در تلاش اند. این بدان معنا است که ما هنوز نمی توانیم به طور دقیق به شما بگوئیم که چرا چپ یا راست دست به دنیا آمده اید، اما دانشمندان در تلاش برای یافتن پاسخ این سوال هستند. و زمانی که پاسخ را بیابند، باید به ما توضیح دهند که چرا بعضی از انسان ها نیز هم به سمت چپ و هم به سمت راست گرایش دارند.
منبع: Science Alert
